«Θησέας»: Η πηγή των ευρώ

Το αναπτυξιακό πρόγραμμα του Υπουργείου Εσωτερικών
που αποτελεί τον καλύτερο φίλο Δήμων και Κοινοτήτων, ένα καλό φίλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτελεί πλέον ο «Θησέας», σε συνδυασμό με τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης (Κ.Π.Σ.) και τα προγράμματα της Περιφέρειας κάνουν την καλύτερη παρέα, το πρόγραμμα «Θησέας» είναι απόγονος του προγράμματος ΕΠΤΑ.

Ο «Θησέας» θεσμοθετήθηκε πριν από λίγα χρόνια (απόγονος ουσιαστικά του προγράμματος ΕΠΤΑ) από την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, με την πεποίθηση ότι η άσκηση αποτελεσματικής και ποιοτικής διοίκησης των τοπικών υποθέσεων πρέπει να συνδέεται με την υποστήριξη της επενδυτικής δραστηριότητας των Ο.Τ.Α. και την ορθολογική και διαφανή κατανομή των πόρων που κατευθύνονται σε αυτούς.
Το πρόγραμμα λοιπόν δημιουργήθηκε προκειμένου: Α) να προωθηθεί η μετεξέλιξη των Ο.Τ.Α. σε πραγματικά αυτοδιοικούμενους οργανισμούς, με στόχο τη μείωση του χάσματος μεταξύ του πολίτη και της εξουσίας, Β) να ενισχυθεί η ικανότητα της διοίκησης των Ο.Τ.Α. να διαχειρίζεται τις τοπικές υποθέσεις με διαφάνεια, νομιμότητα και σεβασμό στα δικαιώματα των πολιτών, Γ) να προσδιοριστούν οι επιτελικές αρμοδιότητες των κεντρικών υπηρεσιών και να υποστηριχθεί η μεταφορά των αρμοδιοτήτων που αφορούν τοπικές υποθέσεις στην πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση βάσει των αρχών της αποκέντρωσης, της επικουρικότητας και της αποτελεσματικότητας, Δ) να ενισχυθεί η ανάπτυξη των Ο.Τ.Α. σε ορεινές και νησιωτικές προβληματικές περιοχές, και Ε) να αναδειχθεί η ισόρροπη και βιώσιμη περιφερειακή ανάπτυξη ως στόχος κύριας εθνικής προτεραιότητας.

Η Νομοθεσία

Στις 5 Οκτωβρίου 2004, λοιπόν, ψηφίστηκε ο Νόμος 3274, ΦΕΚ 195Α?/19.10.2004 για την οργάνωση και λειτουργία των Ο.Τ.Α. Ο νόμος εξειδικεύεται σε πέντε κεφάλαια εκ των οποίων το δεύτερο θεσμοθετεί το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης «Θησέας».

Η Περιβαλλοντική διάσταση

Η επίτευξη της ισόρροπης ανάπτυξης με παρεμβάσεις στο τοπικό επίπεδο προϋποθέτει το σεβασμό στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και παράλληλα τη συμβολή στην αναβάθμισή του.
Στην κατεύθυνση αυτή, το Πρόγραμμα «Θησέας» επεμβαίνει ουσιαστικά στην οργάνωση και ανάπτυξη των δημοτικών υπηρεσιών με την εξασφάλιση των αναγκαίων οικονομικών και τεχνικών μέσων για την υλοποίηση έργων και δράσεων περιβαλλοντικής αναβάθμισης, προκειμένου:
Να καλυφθούν οι πραγματικές ανάγκες των πολιτών για υποδομές τοπικών μεταφορών, ολοκλήρωσης αποχετευτικών δικτύων, κ.ά.
Να προστατεύεται η ισορροπία και η αρμονία της φύσης από την ανεξέλεγκτη ανθρώπινη παρέμβαση.
Να βελτιωθεί το αστικό περιβάλλον.

Η Κοινωνική διάσταση

Η αποτελεσματικότητα της τοπικής αυτοδιοίκησης συναρτάται άμεσα με τη βελτίωση του κοινωνικού περιβάλλοντος. Η διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής, η υγεία και η ασφάλεια των πολιτών, καθώς και η αντιμετώπιση ζητημάτων που αφορούν στη διατήρηση της πολιτιστικής ιδιαιτερότητας και κληρονομιάς κάθε τοπικής κοινωνίας, αποτελούν βασικά στοιχεία της κοινωνικής δράσης των Ο.Τ.Α.
Στόχος της κυβερνητικής προσπάθειας είναι, μέσω του προγράμματος «Θησέας», να ενισχύσει τον κοινωνικό ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις εκείνες που θα επιτρέψουν τη σταθερή βελτίωση της ποιότητας των δημοτικών υπηρεσιών και την αποτελεσματική συμβολή τους στην τοπική πολιτιστική και κοινωνική ζωή.

Η κατανομή

Ειδικά για την Αττική (που λαμβάνει το 10% του γενικού προϋπολογισμού), με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Αττικής, η κατανομή γίνεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας, μετά από τη γνώμη της ΤΕΔΚΝΑ και με διάφορα κριτήρια.

Τα υποπρογράμματα

Ο Θησέας χωρίζεται σε τρία υποπρογράμματα, τα οποία αφορούν: το πρώτο στην οργάνωση και ανάπτυξη των υπηρεσιών των δήμων, το δεύτερο στην τοπική ανάπτυξη και προστασία του περιβάλλοντος και το τρίτο στις κοινωνικές - πολιτιστικές υποδομές & δραστηριότητες.

Υποπρόγραμμα 1

Η εύρυθμη λειτουργία των δήμων και κατά συνέπεια η αποτελεσματική εξυπηρέτηση του πολίτη, εξαρτώνται καθοριστικά από το σύστημα οργάνωσης και ανάπτυξης των Ο.Τ.Α., τις συνθήκες απασχόλησης και την απόδοση του προσωπικού.
Η χρηματοδότηση των δήμων για έργα, μελέτες και ενέργειες που αφορούν στη βελτίωση των οργανωτικών, των λειτουργικών και των τεχνολογικών συστημάτων διαχείρισής τους, καθώς και στη συνεχή κατάρτιση του προσωπικού τους, αποτελούν προτεραιότητες του προγράμματος «Θησέας».
Το υποπρόγραμμα 1 στοχεύει: Στην οργάνωση των Ο.Τ.Α. με σκοπό την εύρυθμη λειτουργία τους. Στην αύξηση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας των Ο.Τ.Α. Στην ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες. Στην καλύτερη διαχείριση των πόρων των Ο.Τ.Α. Στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού των Ο.Τ.Α. και στην αναβάθμιση των συνθηκών εργασίας. Στην ενίσχυση της τοπικής ανάπτυξης.

Υποπρόγραμμα 2

Η βιώσιμη ανάπτυξη μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων. Οι δήμοι, ως βασικοί συντελεστές οργάνωσης της τοπικής κοινωνίας, οφείλουν να εισάγουν μια νέα κουλτούρα ανάπτυξης, πλήρως εναρμονισμένης με τις αρχές πρόληψης και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.
Στην κατεύθυνση αυτή, δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην οικονομική υποστήριξη έργων, μελετών και ενεργειών που αφορούν στην κατασκευή και βελτίωση φιλικών προς το περιβάλλον τεχνικών και παραγωγικών υποδομών, στη διατήρηση των οικολογικών αποθεμάτων, όπως και στη στήριξη της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής στο πλαίσιο του χωροταξικού σχεδιασμού με επίκεντρο την αειφόρο ανάπτυξη.
Το υποπρόγραμμα 2 στοχεύει: Στην ανάπτυξη της υπαίθρου και την προώθηση της εταιρικής σχέσης πόλης και υπαίθρου. Στην ανάπτυξη τοπικών δικτύων μεταφοράς. Στη δημιουργία σύγχρονων ανοικτών πόλεων. Στη βελτίωση του οικιστικού ιστού των αστικών πόλεων. Στην ισότητα της πρόσβασης στις υποδομές. Στην αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Στον συντονισμό των τοπικών δημόσιων επενδύσεων. Στη συγκράτηση του πληθυσμού ? Μείωση της ανεργίας. Στην προστασία των φυσικών πόρων. Στην ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων. Στην ελαχιστοποίηση του υδρευτικού και αποχετευτικού προβλήματος των Ο.Τ.Α. Στην εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων επεξεργασίας υγρών και στερεών αποβλήτων.

Υποπρόγραμμα 3

Η κοινωνική δράση των Ο.Τ.Α. και η προστασία και ανάδειξη των ιδιαίτερων τοπικών πολιτιστικών αγαθών αντικατοπτρίζουν τον ιδιαίτερο ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν οι τοπικές αρχές για την ανάπτυξη, την πρόοδο και την ευημερία των τοπικών κοινωνιών.
Στο πλαίσιο αυτό, κρίνεται αναγκαία η διασφάλιση των απαραίτητων χρηματοδοτήσεων των δήμων για έργα, μελέτες και ενέργειες που αφορούν υποδομές και υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής προστασίας, πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες, καθώς και προγράμματα νέας γενιάς.
Το υποπρόγραμμα 3 στοχεύει: Στην προώθηση της υγείας, ιδίως της πρωτοβάθμιας φροντίδας, της προληπτικής ιατρικής και του οικογενειακού προγραμματισμού. Στην αναβάθμιση και διεύρυνση των παρεχόμενων κοινωνικών υπηρεσιών προς τους δημότες, με έμφαση στις ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες. Στην εξασφάλιση της ισότητας των ευκαιριών, στην παροχή κοινωνικών υπηρεσιών και την άρση του κοινωνικού αποκλεισμού. Στην εξασφάλιση ? ενίσχυση των απαραίτητων υποδομών, εξοπλισμού και μέσων για την παροχή κοινωνικών, πολιτιστικών και αθλητικών υπηρεσιών και δραστηριοτήτων. Στην ανάπτυξη της ενεργούς συμμετοχής των πολιτών. Στην ανάδειξη του τοπικού πολιτιστικού πλούτου.