Σκέψεις για την ιδιωτικοποίηση των σκουπιδιών και της συντήρησης της ύδρευσης
ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑ Ν. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΛΕΞΗΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ Ή ΔΙΑΠΛΟΚΗ ΜΕΤΑΞΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΙ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ; Παρακολουθώντας τις εξελίξεις που ακολούθησαν την λήξη της προηγούμενης εργολαβίας σχετικά με την αποκομιδή των απορριμμάτων στον Δήμο Τροιζηνίας θα ήθελα να παραθέσω κάποια στοιχεία και γεγονότα που χρήζουν σχολιασμού, κριτικής και περαιτέρω εξηγήσεων. Με το τέλος λοιπόν της προηγούμενης εργολαβίας (31/12/12), η αποκομιδή των απορριμμάτων (οργανικών και ανακυκλώσιμων) γινόταν από υπαλλήλους του Δήμου και με την στήριξη μιας ομάδας εθελοντών κατοίκων. Στη συνέχεια προκηρύχθηκε διαγωνισμός, ο οποίος, επειδή προσφέρθηκε από τον εργολάβο 1% έκπτωση κρίθηκε «άγονος».
Μέχρι να διενεργηθεί δεύτερος διαγωνισμός, η αποκομιδή συνεχιζόταν με την ίδια ομάδα εθελοντών και υπαλλήλων του Δήμου. Συμπτωματικά, οι εθελοντές ήταν στην πλειοψηφία τους εκείνοι που εργάζονταν ως εποχιακοί υπάλληλοι. Την ομάδα των εθελοντών αποτελούσαν νέοι της περιοχής πιθανώς άνεργοι.
Στις 15 Μαρτίου 2013 ο Δήμος αποφασίζει, λόγω του γεγονότος ότι οι οικισμοί δεν είναι καθαροί και οι εθελοντές έχουν πλέον εμφανίσει σημάδια κόπωσης και μέχρι να αναδειχθεί ο Ανάδοχος του διαγωνισμού, να αναθέσει σε εταιρεία την αποκομιδή των απορριμμάτων για ένα μήνα.
Έτσι, με την απόφαση 2210/15.03.2013 ανατέθηκε με απ' ευθείας ανάθεση στην εταιρεία “Ελληνική Περιβαλλοντική Α.Ε. - Ανακύκλωση και Διαχείριση Αποβλήτων” η αποκομιδή απορριμμάτων και καθαρισμός κοινόχρηστων χώρων, έναντι 13.090 ευρώ πλέον ΦΠΑ 3.010,70. Έτσι το τελικό ποσό διαμορφώθηκε στα 16.100,70 ευρώ.
Παρόλο που αναλαμβάνει εταιρεία για την εκτέλεση των εργασιών αυτών, οι ΙΔΙΟΙ ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ φαίνεται να συνεχίζουν να εργάζονται για τον παραπάνω σκοπό.
Μετά την ολοκλήρωση του δεύτερου διαγωνισμού, τελικά αναδεικνύεται ο Ανάδοχος που είναι η ίδια εταιρεία που της είχε ανατεθεί απ’ ευθείας από το Δήμο η εργασία αποκομιδής των απορριμμάτων.Στην δεύτερη προσφορά της έδωσε έκπτωση 4%.
Μετά την υπογραφή της σχετικής σύμβασης στις 16 Απριλίου 2013 η εταιρεία ξεκινά τις εργασίες της. Η συνολική αμοιβή της εταιρείας ανέρχεται σε 174.720 ευρώ και επιπλέον 40.185,60 ευρώ ΦΠΑ (23%). Η συμβατική της υποχρέωση είναι μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2013. Αντικείμενο της εργολαβίας είναι η αποκομιδή του σκουπιδιών από τους κάδους, των ογκωδών αντικειμένων, καθαρισμός των δημοτικών οδών, καθαρισμός πάρκων και πλατειών, προσβάσιμων παραλιών και πλύσιμο κάδων. Από τον Δήμο παραχωρήθηκαν στην ιδιωτική εταιρεία, τρία οχήματα για αποκομιδή, δύο οχήματα για τη μεταφορά οργανικών απορριμμάτων και ένα όχημα για την ανακύκλωση. Συνολικά δηλαδή 6 οχήματα.
Προβληματισμός για την έννοια εθελοντισμός
Προς μεγάλη έκπληξη πολλών κατοίκων διαπιστώνεται ότι οι ΙΔΙΟΙ ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ της καθαριότητας αποτελούν το υπαλληλικό προσωπικό της εταιρείας που έχει αναλάβει το έργο. Με βάση όλα τα παραπάνω θα ήθελα να εκφράσω κάποιες σκέψεις μου: Ο εθελοντισμός είναι μια ιδέα που στηρίζεται στην διάθεση του ανθρώπου να προσφέρει ανιδιοτελώς υπηρεσίες με σκοπό το κοινό καλό. Η ανάγκη των ανέργων νέων για εξεύρεση εργασίας δεν πρέπει να «βαπτίζεται» εθελοντισμός.
Σε καμία περίπτωση δεν θέλω να υποβαθμίσω και να προσβάλω την ανάγκη των νέων αυτών για δουλειά αλλά αντιθέτως πιστεύω ότι κάποιοι άλλοι θέλησαν να την εκμεταλλευτούν.
Παρατηρώντας όλα τα παραπάνω στοιχεία, φαίνεται να υπάρχει μια σχέση εξάρτησης ανάμεσα στους «Νέους Εθελοντές», τον Δήμο και την Ανάδοχο Εταιρεία. Η σχέση αυτή είναι η εξής: Οι Νέοι θέλουν να εργαστούν, ο Δήμος κάνει την «δουλειά του» για μερικούς μήνες χωρίς χρήματα (στα πλαίσια του εθελοντισμού) και η εταιρεία προσλαμβάνει υπαλλήλους που ήδη ξέρουν το αντικείμενο της δουλειάς. Αυτή είναι η «καλή» πλευρά της σχέσης αυτής.
Υπάρχει βέβαια και η άλλη που είναι η εξής: Οι Νέοι θέλουν να εργαστούν, ο Δήμος τους υπόσχεται να τους βρει δουλειά, εφόσον εργαστούν «εθελοντικά» για μερικούς μήνες και «πιέζει» στην συνέχεια την Ανάδοχο Εταιρεία, και η Εταιρεία υποκύπτοντας στην πίεση αυτή μπορεί να ζητήσει κάθε μορφής ανταλλάγματα τόσο από τον Δήμο όσο και από τους μετέπειτα υπαλλήλους της.
Ερωτήματα
Ποια μπορεί άραγε να είναι τα ανταλλάγματα αυτά;
Ελλειπής έλεγχος των εργασιών από την πλευρά του Δήμου.
Ταχύτερη εκταμίευση των πληρωμών από το Δήμο.
Μικρότερες αποδοχές των εργαζομένων από αυτές που τους αναλογούν.
Λιγότερες ασφαλιστικές εισφορές για τους εργαζομένους.
Υπερωριακή εργασία που δεν πληρώνεται και πολλά άλλα.
Ας μην ξεχνάμε σε ποια εποχή ζούμε, στην εποχή της κρίσης, της ανεργίας των νέων, του εργασιακού μεσαίωνα.
Ωστόσο, αναρωτήθηκε κανείς αρμόδιος, τι είδους σύμβαση έχουν υπογράψει οι ΝΕΟΙ ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ;
Είναι πλήρους απασχόλησης;
Έχουν πλήρη ασφαλιστική κάλυψη για όλες τις ημέρες που εργάζονται;
Έχουν προσληφθεί ως απλοί εργάτες ή ως υπάλληλοι καθαριότητας γιατί αυτό καθορίζει τόσο τις μισθολογικές τους απολαβές (επίδομα ανθυγιεινής εργασίας)όσο και τις ασφαλιστικές εισφορές που πρέπει να καταβάλλει ο εργοδότης (ένσημα βαρέα και ανθυγιεινά);
Πόσοι εργάζονται με συγκροτημένα εργασιακά δικαιώματα και πόσοι χωρίς ασφάλιση;
Έχουν ζητηθεί αντίγραφα της λίστας εργαζομένων και της ασφαλιστικής τους κάλυψης; Πληρώνονται σύμφωνα με την νομοθεσία;
Επίσης, καλό είναι να διερευνηθεί πόσα χιλιόμετρα διανύουν τα αυτοκίνητα που έχει παραχωρηθεί από τον Δήμο Τροιζηνίας στον Ανάδοχο.
Τηρείται δελτίο κινήσεως;
Καταγράφονται δηλαδή τα χιλιόμετρα που διανύουν τα αυτοκίνητα και αν κάνουν την απαραίτητη συντήρηση;
Που εναποθέτουν τα ογκώδη αντικείμενα που περισυλλέγουν;
Πλένονται τα αυτοκίνητα μία φορά την εβδομάδα όπως αναφέρει η σύμβαση και πως διαπιστώνεται αυτό;
Που εργάζονται οι μόνιμοι υπάλληλοι του Δήμου Τροιζηνίας;
Υπάρχει βιβλίο παρακολούθησης εκτέλεσης του έργου;
Πόσα είναι τα έσοδα για την καθαριότητα;
Πόσες είναι οι συνολικές δαπάνες, για μονίμους και για τον εργολάβο;
Τελικά εφαρμόζεται η αρχή της ανταποδοτικότητας;
Είναι γεγονός ότι ακόμα και μέσα στην Μεγάλη Εβδομάδα, οι δρόμοι του Δήμου Τροιζηνίας ήταν γεμάτοι σκουπίδια, ενώ υπήρχαν τεράστιοι όγκοι από αντικείμενα. Οι παραλίες εξακολουθούν μέχρι και σήμερα, ένα μήνα μετά την ανάθεση της εργολαβίας, να είναι σε απαράδεκτη κατάσταση. Επιπλέον διαπιστώθηκε ότι τα ογκώδη αντικείμενα η ανάδοχος εταιρείας τα πετάει στο χώρο της ΑΓΕΤ, δημιουργώντας μια ατέλειωτη παράνομη και ανεξέλεγκτη χωματερή.
Στην προκειμένη περίπτωση ο Δήμος Τροιζηνίας τι πρέπει να πράξει; Κατά την άποψη μου, άμεσα θα πρέπει να καταγγελθεί η σύμβαση που έχει υπογράψει με την συγκεκριμένη εταιρεία και επιβάλλει και τα σχετικά πρόστιμα. Τέλος, να ενημερώσω ότι για την ανεξέλεγκτη ρίψη σκουπιδιών στην περιοχή της ΑΓΕΤ υπεβλήθη μηνυτήρια αναφορά την Μεγάλη Πέμπτη στο Αστυνομικό Τμήμα Μεθάνων.
Η συντήρηση του δικτύου ύδρευσης
Αξίζει να επισημανθεί ότι την εργολαβία για την ύδρευση και στην συντήρηση του δικτύου ύδρευσης του Δήμου Τροιζηνίας ανέλαβε, ύστερα από διαγωνισμό, η ίδια εταιρεία που κέρδισε και την αποκομιδή των σκουπιδιών. Η Ελληνική Περιβαλλοντική Α.Ε. - Ανακύκλωση και Διαχείριση Αποβλήτων του κ. Νικολάου Α. Μούρμουρα. Η εργολαβία αυτή ξεκίνησε την 1 Μαρτίου 2013 και θα τελειώσει στις 28 Φεβρουαρίου 2014 και η συνολική αμοιβή ανέρχεται σε 94.601 ευρώ συν επιπλέον ΦΠΑ και το τελικό ποσό διαμορφώνεται στα 1116.359,23 ευρώ.
Με άλλα λόγια η Ελληνική Περιβαλλοντική Α.Ε. καθίσταται εκ των πραγμάτων η βασική εταιρεία, δεδομένου ότι ανέλαβε δύο σημαντικές λειτουργίες του Δήμου Τροιζηνίας. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί όλοι μας σχετικά με την εκτέλεση των υποχρεώσεων της.
Υπάρχουν και άλλες δραστηριότητες του Δήμου Τροιζηνίας που έχουν δοθεί σε ιδιώτες, όπως είναι η αντικατάσταση των λαμπτήρων, η λογιστική υποστήριξη των οικονομικών κλπ. Έτσι, σταδιακά εκχωρούνται όλες σχεδόν οι βασικές δραστηριότητες σε ιδιώτες και η διαφαινόμενη προοπτική είναι ο Δήμος να περιορισθεί στο να εκδίδει μόνο πιστοποιητικά γεννήσεως.
Όμως, με αυτή την λογική των παραχωρήσεων αρμοδιοτήτων σε ιδιώτες, υπάρχει κίνδυνος να αναπτυχθεί ένα σύστημα διαπλοκής ανάμεσα στον Δήμο και στους αναδόχους, με δυσδιάκριτα όρια που μπορεί να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, μεταξύ της δημοτικής αρχής ( κυρίως της πλειοψηφίας και των αναδόχων). Οι καιροί είναι πονηροί και επιβάλλεται να είμαστε όλοι προσεκτικοί. Οι σκέψεις αυτές τίθενται σε δημόσια κριτική προκειμένου να διαμορφωθούν κοινές απόψεις και να αντιμετωπισθούν φαινόμενα διαφθοράς και διαπλοκής που μπορεί να πάρουν χαρακτηριστικά βαρύτατης πολιτικής και ανίατης ( δημοτικής) κατάπτωσης. Δυστυχώς, η Πολιτεία δεν έχει μεριμνήσει να θέσει ασφαλιστικές δικλείδες. Αλλά, ούτε διαθέτει τον μηχανισμό εκείνο που μπορεί να αποτρέψει καταστάσεις διαπλοκής και συναλλαγής.Για φανταστείτε την ακραία περίπτωση, που θα υπάρχει στις εργολαβίες κοινός υπεργολάβος που να συντονίζει το ανθρώπινο δυναμικό που θα εργάζεται στις δραστηριότητες αυτές και να διαχειρίζεται το δημόσιο χρήμα; Το διεφθαρμένο και αποτυχημένο ιταλικό μοντέλο λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πάση θυσία, κατά την γνώμη μου πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα. Αλλιώς θα έχουμε τραγικές εξελίξεις στο χώρο που βρισκόμαστε με την ψήφο των κατοίκων της περιοχής μας και τους οποίους έχουμε ορκισθεί να υπηρετούμε με συνέπεια, διαφάνεια, αξιοπρέπεια και εντιμότητα.
ΣΑΒΒΑΣ Ν. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ