Το AIDS χτυπάει την πόρτα

Ανησυχητική έξαρση του ιού του AIDS σημειώνεται στην Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια. Όπως επισημαίνεται στην τελευταία έκθεση του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων του υπουργείου Υγείας (ΚΕΕΛΠΝΟ), τα κρούσματα μολύνσεων από τον ιό που καταγράφονται τα δύο τελευταία χρόνια, είναι αυξημένα κατά ένα τέταρτο σε σχέση με τα προηγούμενα έτη. Συγκεκριμένα, τους πρώτους έντεκα μήνες του 2006 δηλώθηκαν στο κέντρο 485 κρούσματα μόλυνσης από τον ιό του AIDS, ενώ κατά τη διάρκεια όλης της προηγούμενης χρονιάς είχαν δηλωθεί 562. Το ιδιαίτερα αυξημένο ποσοστό των τελευταίων ετών δείχνει εμφανώς τη «χαλάρωση» της ενημερωτικής καμπάνιας, όσον αφορά στην επικινδυνότητα του ιού και τους τρόπους προφύλαξης.

Σύμφωνα με την ΚΕΕΛΠΝΟ, από την αρχή της επιδημίας μέχρι τα τέλη του περασμένου μήνα, 1.513 φορείς του ιού έχουν χάσει τη ζωή τους από τις 8.080 περιπτώσεις που καταγράφτηκαν συνολικά. Από αυτές, σχεδόν το 80% (6.456 άτομα) είναι άντρες και 1.574 γυναίκες (για ελάχιστες περιπτώσεις δε δηλώθηκε φύλο). Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο αριθμός των φορέων στη χώρα μας είναι πολύ μεγαλύτερος, αφού υπολογίζεται πως για κάθε δύο φορείς αντιστοιχεί άλλος ένας που δεν γνωρίζει πως έχει προσβληθεί. Ταυτόχρονα, ένα μεγάλο ποσοστό κρουσμάτων που καταγράφτηκαν το 2006 αφορά ομοφυλόφιλους άντρες (47%) και ακολουθούν ετεροφυλόφιλα άτομα γυναίκες να πλειοψηφούν.

Αιτίες
Όπως επισημάνθηκε, η ραγδαία αύξηση κρουσμάτων στη χώρα μας οφείλεται στην αλλαγή της σεξουαλικής συμπεριφοράς, με περισσότερες εναλλαγές συντρόφων καθώς και στη μη χρήση προφύλαξης από πολλά ζευγάρια. Το πρόβλημα επιδεινώνεται από την εισροή μεταναστών από κράτη με υποβαθμισμένα συστήματα υγείας. Μιλώντας στο kathimerini.gr, η Λίζα Νικολοπούλου * αποδίδει μέρος της ευθύνης στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης τονίζοντας: «Η αύξηση των τελευταίων ετών οφείλεται και σε ένα είδος 'χαλάρωσης' από τα ΜΜΕ. Ακούμε σπανιότερα για το AIDS απ' ότι πριν από μια δεκαετία. Επίσης, με τις φαρμακευτικές δυνατότητες που υπάρχουν σήμερα (όπου το AIDS, αν και δεν γιατρεύεται, έχει γίνει χρόνια ασθένεια) υπάρχει ένας εφησυχασμός και έλλειψη προφυλάξεων, αφού οι περισσότεροι συγκρατούν τα θετικά στοιχεία απ' αυτά που ακούνε. Αυτά σε συνδυασμό με τους άλλους γνωστούς παράγοντες.

«Στην Ελλάδα η έξαρση οφείλεται κυρίως στη μη λήψη προφυλάξεων. Δεν υπήρξε σημαντική διείσδυση του ιού στις ομάδες των χρηστών ναρκωτικών. Τα κρούσματα από χρήση ουσιών παραμένουν σε πολύ χαμηλά ποσοστά σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη».

Σχέδιο αντιμετώπισης
Υπό το βάρος των εξελίξεων ο υπουργός Υγείας Δημήτρης Αβραμόπουλος, παρουσίασε το Σχέδιο Εθνικής Στρατηγικής για την καταπολέμηση του AIDS. Σ' αυτό περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων: επέκταση της δωρεάν παροχής φαρμακευτικής περίθαλψης στους ασθενείς - φορείς του ιού, ενσωμάτωση όλων των μονάδων Ειδικών Λοιμώξεων στα δημόσια νοσοκομεία, χρηματοδοτήσεις προγραμμάτων, εκστρατεία ενημέρωσης καθώς και δημιουργία ενιαίου φορέα εποπτείας κ.ά. Όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά, η πρόταση για το νέο εθνικό σχέδιο έρχεται να υιοθετήσει το πρόγραμμα των «Τριών Αρχών» της UNAIDS:
1. Μια ολοκληρωμένη Εθνική στρατηγική για την αντιμετώπιση της HIV/AIDS λοίμωξης.
2. Μια Εθνική Συντονίστρια Αρχή με σαφή όρια ευθύνης και αρμοδιοτήτων και
3. Ένα ευρύ πλαίσιο για την εποπτεία και την αξιολόγηση όλων των δράσεων που υλοποιούνται.

Το πρόβλημα διεθνώς
Κάθε μέρα πάνω από 8.000 άτομα πεθαίνουν εξαιτίας του AIDS. Σύμφωνα με τα στοιχεία της UNAIDS (Ειδικό πρόγραμμα του ΟΗΕ για την καταπολέμηση του AIDS), από την εμφάνιση του ιού μέχρι σήμερα έχουν χάσει τη ζωή τους περισσότεροι από 25 εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο. Αυτή τη στιγμή, οι φορείς του ιού υπολογίζονται στα 38 εκατομμύρια. Σύμφωνα με άλλα στοιχεία, το 90% αυτών ζει στις αναπτυσσόμενες χώρες και κυρίως στην υποσαχάρια Αφρική όπου το AIDS είναι η πρώτη αιτία θανάτου. Υπολογίζεται πως μέχρι το τέλος της δεκαετίας, σε δέκα διαφορετικές Αφρικανικές χώρες θα έχει πεθάνει από το AIDS ένας στους τέσσερεις ενήλικες παραγωγικής ηλικίας. Όσον αφορά στα παιδιά, η UNISEF επισημαίνει πως καθημερινά μολύνονται σχεδόν 1800 παιδιά κάτω των 15 ετών (κυρίως από τη μητέρα τους), ενώ 1400 πεθαίνουν από ασθένειες που σχετίζονται με το AIDS.

Παράλληλα στην Ευρώπη ο ιός έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις, με συνεχώς αυξανόμενα κρούσματα, κυρίως στις ανατολικές χώρες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το περασμένο Δεκέμβριο σχέδιο για την καταπολέμηση του HIV/AIDS για την περίοδο 2006-2009. Σ'αυτό περιλαμβάνονται αυξημένες παροχές για την έρευνα ενώ θα δοθεί ιδιαίτερο βάρος στην ενημέρωση και την πρόληψη. Η Ε.Ε θα καλέσει σε διάλογο τις χώρες όπου παρουσιάζεται αυξημένο πρόβλημα (όπως η Λευκορωσία, η Μολδαβία, η Ουκρανία, το Μαρόκο και η Ιορδανία), προκειμένου να αναχαιτιστεί η επιδημία.

* (H Λίζα Νικολοπούλου είναι ψυχολόγος, υπεύθυνη συμβουλευτικού σταθμού και τηλεφωνικής γραμμής για το AIDS - υπηρεσίες του τμήματος «Παρεμβάσεις για την Κοινότητα» του ΚΕΕΛΠΝΟ, τηλεφωνική γραμμή 210 7 222 222, http://www.keelpno.gr/)

πηγή ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ