Αυτεπάγγελτα έλεγχος στις αποφάσεις των δήμων
Υπό τον έλεγχο των περιφερειαρχών, οι οποίοι έχουν πλέον τη δυνατότητα να ακυρώνουν οποιαδήποτε πράξη, τίθενται οι αποφάσεις των δημοτικών και κοινοτικών συμβουλίων και των συλλογικών οργάνων δήμων-κοινοτήτων.
Σύμφωνα με εγκύκλιο του υπουργείου Εσωτερικών, η οποία σε εφαρμογή του νέου Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα καθορίζει τα του ελέγχου νομιμότητας των αποφάσεων, πέραν τούτων που υποχρεωτικώς αποστέλλονται προς έλεγχο, θεσπίζεται και ο αυτεπάγγελτος έλεγχος του περιφερειάρχη επί όλων των πράξεων των οργάνων (συλλογικών και μονομελών) δήμων και κοινοτήτων.
Ο αυτεπάγγελτος έλεγχος ασκείται κατά πράξης που περιήλθε σε γνώση του περιφερειάρχη με οποιονδήποτε τρόπο (αναφορά πολίτη, δημοσίευμα στον Τύπο, πράξη που «φτάνει» στην περιφέρεια από τον ίδιο τον δήμο κ.λπ.).
Οι πράξεις μπορούν να ελεγχθούν σε προθεσμία ενός μηνός και στο πλαίσιο αυτό ο περιφερειάρχης οφείλει να συλλέξει όλα τα έγγραφα που είναι αναγκαία, προκειμένου να ακυρώσει αποφάσεις και να εκδώσει την ακυρωτική απόφαση.
Οι περιφερειάρχες έχουν ακόμη τη δυνατότητα ελέγχου σε διακηρύξεις, δημοπρασίες, πρακτικά επιτροπών κ.λπ.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο, στον περιφερειάρχη μπορεί να προσφύγει κατά αποφάσεων δήμων-κοινοτήτων καθένας που έχει έννομο συμφέρον (εντός 10 ημερών από τη γνωστοποίηση της απόφασης. Το ίδιο ισχύει και για παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας εκ μέρους της δημοτικής-κοινοτικής αρχής.