Βρογχικό Άσθμα

Τι είναι το βρογχικό άσθμα

Το άσθμα είναι μια χρόνια πάθηση των αεραγωγών, στην παθογένεια της οποίας μεσολαβούν πολλά είδη κυττάρων, ιδιαίτερα τα μαστοκύτταρα, τα ηωσινόφιλα και τα Τ-λεμφοκύτταρα.
Το βρογχικό άσθμα μπορεί να είναι αλλεργικής αιτιολογίας ή μη, οπότε το ονομάζουμε ενδογενές. Και στις δύο περιπτώσεις, η πρωταρχική αιτία του προβλήματος βρίσκεται στη φλεγμονή, στον ερεθισμό που παρατηρείται στους βρόγχους, οπότε τα τοιχώματά τους διογκώνονται και η δίοδος του αέρα γίνεται δυσκολότερη. Η στενή συσχέτιση ανάμεσα στο βρογχικό άσθμα και την αλλεργία έχει αναγνωρισθεί εδώ και πολλά χρόνια. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 70-85% των ασθενών με βρογχικό άσθμα είναι αλλεργικά άτομα, ευαίσθητα σε διάφορα αλλεργιογόνα, όπως είναι η γύρις, η οικιακή σκόνη, τα οικιακά ζώα, οι μύκητες. Το 25-30% του γενικού πληθυσμού είναι αλλεργικοί. Από αυτούς οι περισσότεροι θα παρουσιάσουν μια αλλεργική νόσο όπως άσθμα, αλλεργική ρινίτιδα, ατοπική δερματίτιδα, εαρινή επιπεφυκίτιδα κλπ. Η γύρις προκαλεί εποχικού χαρακτήρα αλλεργική ρινίτιδα και αλλεργικό βρογχικό άσθμα, και η συμπτωματολογία των ατόμων που είναι ευαισθητοποιημένοι στη γύρη εμφανίζεται στην εποχή της ανθοφορίας των φυτών. Τα μη αλλεργικά άτομα που έχουν άσθμα συνήθως παρουσιάζουν συμπτώματα όλο το έτος.
Το βρογχικό άσθμα είναι μια νόσος που προσβάλλει σε παγκόσμια κλίμακα όλες τις ηλικίες και τα δύο φύλα και ταλαιπωρεί λίγο ή πολύ το 6-10% του πληθυσμού της γης. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία παγκόσμια τάση αύξησης του άσθματος. Παρόμοιες παρατηρήσεις έχουν γίνει και στην Ελλάδα και ισχύουν για όλες τις ηλικίες και τα παιδιά. Οι λόγοι αυτής της αύξησης δεν έχουν πλήρως εξηγηθεί. Οι αλλαγές στις περιβαλλοντικές συνθήκες και στην ευαισθησία των ατόμων, η ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα με διοξείδιο του θείου, μονοξείδιο του θείου, διοξείδιο του αζώτου, όζον, η ρύπανση των εσωτερικών χώρων, ο καπνός του τσιγάρου - σημαντική αιτία αύξησης του άσθματος στα παιδιά - και οι ιώσεις είναι μερικές από αυτές τις αιτίες.

Συμπτώματα και εξέταση

Τα συμπτώματα που θα πρέπει να οδηγήσουν κάποιον στον γιατρό - γιατί μπορεί να υποδηλώνουν την ύπαρξη άσθματος - είναι ο βήχας, ιδίως το βράδυ στο κρεββάτι, η δύσπνοια, η αναπνοή που "σφυρίζει", αίσθημα σφιξίματος στο θώρακα, ή η έντονη παραγωγή πτυέλων.

Η διερεύνηση του βρογχικού άσθματος από τον γιατρό θα γίνει με το ιστορικό του ασθενούς, με εξετάσεις της λειτουργίας του αναπνευστικού, όπως με τη σπιρομέτρηση, με την χρήση δερματικών τεστ ευαισθησίας για την εύρεση του ή των υπεύθυνων αλλεργιογόνων ή και με ειδικότερες αιματολογικές ή άλλες εξετάσεις.

Θεραπεία

Η θεραπεία του άσθματος βασίζεται σε δύο άξονες. Πρώτον, στην αποφυγή των υπεύθυνων παραγόντων που μπορεί να προκαλέσουν ασθματική κρίση, όπως τα αλλεργιογόνα, οι λοιμώξεις του αναπνευστικού, η εισπνοή ερεθιστικών ουσιών (καπνός, χρώματα, αναθυμιάσεις απορρυπαντικών, οσμές κουζίνας), η υγρασία, η εισπνοή κρύου αέρα, οι μεταβολές θερμοκρασίας, η έντονη σωματική άσκηση ΜΟΝΟ στην περίοδο των κρίσεων. Αν το άσθμα ελέγχεται, η άσκηση είναι ελεύθερη. Θυμηθείτε ότι πολλοί ολυμπιονίκες έχουν άσθμα.

Ο δεύτερος άξονας είναι η φαρμακευτική θεραπεία η οποία έχει σκοπό : α) να ανακουφίσει από τα συμπτώματα αμέσως μετά την εμφάνισή τους, και β) να προλάβει την εμφάνιση ασθματικών κρίσεων και να βελτιώσει τη νόσο συνολικά. Έτσι, υπάρχουν τύποι φαρμάκων με ανάλογη διαφορετική δράση. Τα βρογχοδιασταλτικά και τα προφυλακτικά φάρμακα.

Tα βρογχοδιασταλτικά φάρμακα ανακουφίζουν γρήγορα από τα συμπτώματα, επειδή αναστρέφουν την στένωση των αεραγωγών, ώστε ο αέρας να μπορεί να εισέρχεται και να εξέρχεται χωρίς πρόβλημα. Τα φάρμακα αυτά ανακουφίζουν από τα συμπτώματα της κρίσης χωρίς να αναστρέφουν τη φλεγμονή των βρόγχων που αποτελεί τη βασική αιτία της νόσου. Η ανακούφιση αυτή είναι προσωρινή και κρατά όσο διαρκεί η δράση του φαρμάκου, δηλαδή για μερικές ώρες. Επομένως, τα βρογχοδιασταλτικά φάρμακα ελέγχουν καλά τα συμπτώματα και ανακουφίζουν τον ασθενή, αλλά δεν ελέγχουν την εξέλιξη του άσθματος.

Τα προληπτικά φάρμακα προφυλάσσουν και θεραπεύουν εφ' όσον μπορούν να προλάβουν την εξέλιξη της νόσου σε βαριά μη αναστρέψιμη μορφή. Δρουν καταπολεμώντας τη φλεγμονή των βρόγχων, και χρειάζεται κάποιο χρονικό διάστημα (έως και 4 εβδομάδες) πριν παρατηρηθεί κάποια βελτίωση των συμπτωμάτων. Σιγά-σιγά, με τη χρήση αυτών των φαρμάκων, τα συμπτώματα λιγοστεύουν και χρειάζεται λιγότερες φορές ανακουφιστική θεραπεία. Τα φάρμακα για προφύλαξη δρουν σωστά και έχουν αποτέλεσμα μόνο αν λαμβάνονται συστηματικά, καθημερινά, για όσο χρόνο ορίσει ο γιατρός (αρκετούς μήνες ή και χρόνια). Τα φάρμακα αυτά δεν ανακουφίζουν αμέσως, αλλά θεραπεύουν και ελέγχουν σωστά το άσθμα.

πηγή NOVARTIS