“Kalaureia 1894” της Ingrid Berg
Γράφει ο Γιάννης Μανιάτης: Μία ιστορία πολιτισμού της πρώτης Σουηδικής αρχαιολογικής ανασκαφής στην Ελλάδα. Μια Διδακτορική διατριβή για την Αρχαιολογία από το Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης. Έκδοση του τμήματος Αρχαιολογίας και Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Στοκχόλμης, Μαλμό Σουηδίας 2016. (Έκδοση στα αγγλικά)
Ένα ενδιαφέρον βιβλίο έρχεται να προστεθεί στη βιβλιογραφία της αρχαιολογικής ιστορίας του Πόρου. Η διδακτορική διατριβή ‘‘Kalaureia 1894’’ που εκπόνησε για το Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης η Σουηδή αρχαιολόγος Ίγκριντ Μπέργκ, μέλος της αρχαιολογικής αποστολής της χώρας της στην Ελλάδα, και ειδικευμένη στην ιστορία της Αρχαιολογίας και στις κριτικές σπουδές επί της πολιτιστικής κληρονομιάς. Το θέμα της διατριβής αφορά στις πρώτες σουηδικές ανασκαφές στην Ελλάδα και στον Πόρο το καλοκαίρι του 1894.
Την εποχή εκείνη 2 Σουηδοί αρχαιολόγοι από το Πανεπιστήμιο της Ουψάλα, ο Σάμουελ Βίντε και ο Λένναρτ Κσέλμπεργκ, μαζί με τον επίσης Σουηδό αρχιτέκτονα Σβεν Κρίστενσον, είκοσι ντόπιους εργάτες και υπό την εποπτεία του κάποιου Πάγκαλου εκ μέρους των Ελληνικών Αρχών, έκαναν τις πρώτες αρχαιολογικές ανασκαφές στο Ιερό του Ποσειδώνα στην Καλαυρία του Πόρου. Το γεγονός αυτό σήμανε την έναρξη των Σουηδικών αρχαιολογικών δραστηριοτήτων στην Ελλάδα, κάτι που συνεχίστηκε αργότερα, από το 1997 μέχρι και σήμερα στην περιοχή αυτή.
Η Ίγκριντ Μπέργκ στη διατριβή της, μέσα από μία συνοπτική ιστορική προσέγγιση, διερευνά σε βάθος τη σουηδική εμπλοκή στην κλασική αρχαιολογία στα τέλη του 19ου αιώνα και την εκ των ενόντων ανάπτυξη της αρχαιολογικής ιδέας την εποχή εκείνη. Διερευνά επίσης τις επιδράσεις στην αρχαιολογική κοινότητα που είχε η ισχύουσα τότε στην Ελλάδα πολιτική της ιδιοκτησίας των χώρων με αρχαιότητες.
Διερευνά το πως αναπτύχθηκαν ιδέες και πρακτικές στην αρχαία και τη σύγχρονη Ελλάδα από αρχαιολογική άποψη, αλλά και το πώς αυτές επηρέασαν την παραγωγή της αρχαιολογικής γνώσης για το συγκεκριμένο Ιερό της Καλαυρίας. Και τέλος διασαφηνίζει και τη θέση που επέχουν οι ανασκαφές του 1894 στην καταγραφή της ιστορίας της κλασικής αρχαιολογίας κατά τη διάρκεια του εικοστού αιώνα.
Το πολύτιμο για τον τόπο μας αυτό σύγγραμμα, έχει εκδοθεί στα αγγλικά και είναι πλαισιωμένο και με σπάνιο και ανέκδοτο φωτογραφικό και πρωτότυπο αρχειακό υλικό της εποχής. Και παρέχει και πολλές άγνωστες και ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την τότε κοινωνική ζωή και τις αντιδράσεις των κατοίκων του Πόρου, ως μοιραία απόρροια των σουηδικών εκείνων ανασκαπτικών δραστηριοτήτων.