Οι αγωνιστές του 1821

Κείμενα Βασίλης Παν. Κουτουζής: Αμέσως μετά την έναρξη της Επανάστασης της 25ης Μαρτίου Ι82Ι, οι κάτοικοι της περιοχής Τροιζηνίας- που πολλοί είχαν μυηθεί στη Φιλική Εταιρία -ξεσηκώθηκαν σαν ένα σώμα κατά του κατακτητή. Κι ενώθηκαν με τους υπόλοιπους επαναστατημένους Ελληνες, προσφέροντας όσες δυνάμεις είχαν.
Οι Θεόδωρος και Νικόλαος Μέξης διέθεσαν τα πλοία τους, ενώ πολλοί πήγαν σε υδραίϊκα και σπετσιώτικα πλοία. Η Τροιζηνία απελευθερώθηκε νωρίς, χάρις στον Επίσκοπο Δαμαλά , Ιωνά, αρχές Απρίλη του 1821, αλλά και τους οπλαρχηγούς Χριστόδουλο και Γεώργιο Μερτίκα Μέξη, καθώς και στον Γεώργιο Κριεζή, που έδωσαν το σύνθημα της Επανάστασης. Τότε η Τροιζηνία λεγόταν και «Κάτω Νεχαγιές» - τουρκικά- κατ επέκταση της Ερμιόνης.
Οι Ποριώτες συμμετείχαν στον αγώνα υπό τον τρομερό αρχηγό τους, τον Χριστόδουλο Μέξη- για τον οποίο θα μιλήσουμε ιδιαιτέρως.
Υπήρξαν, όμως, και άλλοι αγωνιστές που διακρίθηκαν σε διάφορες μάχες:
*Ο Αλέξανδρος Λογοθέτης, ή ΔΟΥΖΙΝΑΣ μυημένος στη Φιλική Εταιρία, το Μάρτη του 21, εξεστράτευσε με το «σώμα» του, άριστα εφοδιασμένο, στην Κόρινθο. Πήρε μέρος στις μάχες Ακράτας, Λειβαδιάς, Δερβενίου, και Νεοκάστρου κατά του Ιμπραήμ. Για τον Αγώνα διέθεσε 25.000 γρόσια.
*Ο θείος του, Δημήτριος Λογοθέτης, διέθεσε τη σκούνα του και 15.000 γρόσια. (Δείτε και οικογένεια ΔΟΥΖΙΝΑ)
*Ο γιος του Δημήτριου Λογοθέτη, Κυριάκος, τέθηκε επικεφαλής Ποριωτών και πολέμησε στην Ακροκόρινθο. Πολέμησε επίσης στο Δερβένι με το Νικηταρά, και έπεσε μαχόμενος μαζί του, στη Λειβαδιά, τον Ιούλιο του Ι821, κατά του Ομερ Βρυώνη.
*Ο άλλος γιος του Δημητρίου, Κωνσταντίνος, τάχθηκε τιμητικά μεταξύ 143 ανδρών του Αγώνα , που πρόσφεραν εξαιρετικές υπηρεσίες στο Εθνος.
*Τρίτος γιος του Δημητρίου, ο Αναγνώστης Λογοθέτης, διέθεσε για τις ανάγκες της Επανάστασης, 8.000 τάλιρα, για τη συντήρηση 65 αγωνιστών, και πολέμησε στο Δερβένι, την Ακροκόρινθο, τη Λειβαδιά, και το 1824 , προήχθη σε χιλίαρχο.
*Ο αδελφός του Δημητρίου Γεώργιος, χιλίαρχος από το 1824, συμμετείχε σε πολλές μάχες, και πρόσφερε 15.000 γρόσια.
*Ο Iωάννης Λογοθέτης, γιος του προηγουμένου, υπηρέτησε χωρίς μισθό σαν αρχηγός αρμάτων και φροντιστής των στρατευμάτων. Το 1825 αιχμαλωτίστηκε στο Μεσολόγγι από τους Αιγύπτιους, και εθεωρείτο νεκρός. Κκατάφερε , όμως , να δραπετεύσει μετά από δύο χρόνια αλλά βρήκε τη σύζυγό του ξαναπαντρεμένη.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οσοι προηγουμένως αναφέρονται με το επώνυμο "Λογοθέτης" κανονικά είχαν το επώνυμο ΔΟΥΖΙΝΑΣ: Επεκράτησε όμως στην αναφορά το αξίωμα του Λογοθέτη.
*Σε πολλές μάχες του 1821, μετείχε και ο Δεδεγκίκας, ή Γκίκας Ντέντες, αγωνιστής από τα Μέθενα, που σκοτώθηκε στην Περαχώρα Κορινθίας.
*Εξαίρετος ναυμάχος της Επανάστασης του 21, ήταν ο Αναγνώστης Δαμαλίτης από την Τροιζήνα, ο οποίος εγκαταστάθηκε στην Υδρα.
== Οι Ποριώτες βοήθησαν σημαντικά και τον πρόκριτο της Αίγινας Σπύρο Μάρκελλο, στην κατάληψη των φρουρίων της Ακροπόλεως και της Κορίνθου. Όμως δυσαρεστήθηκαν γιατί με πρόταση, του Σπύρου Μάρκελλου,το Βουλευτικό όρισε, στις 21-5-1823, την Αίγινα σαν πρωτεύουσα των νήσων Πόρου, Σαλαμίνας και Αγκιστρίου. Σχετικό έγγραφο υπάρχει στο αρχείο Υδρας.
*Το 1825 στη Σφακτηρία, σκοτώθηκε ο πλοιοκτήτης και ναυμάχος Γεώργιος Δέδες, από τον Πόρο.( Η οικογένεια Δέδε ή Ντέντε, είχε χτήματα στο Καραπολίτι).
*Ο αδελφός του, Εμμανουήλ Δέδες, πήγε με το πλοίο του στην Κάρυστο, και εντάχθηκε στον τακτικό στρατό του Φαβιέρου. Σκοτώθηκε δε κατά την πολιορκία της.
*Ο άλλος αδελφός του, Δημήτριος, διακρίθηκε ενώ υπηρετούσε σε υδραίϊκα -σπετσιώτικα πλοία.
* Από τον Πόρο ήταν και ο οπλαρχηγός Νικόλαος Ποριώτης, που επικεφαλής Ποριωτών πολέμησε στη Ρούμελη , σε πολλές μάχες, όπως της Στυλίδας και της Αγίας Μαρίνας.
*Στις μάχες της Τροιζηνίας πήρε μέρος κι ο Σταμάτιος Αποστολίδης, αγωνιστής από την Παρνασίδα. Σε ηλικία 10 ετών, είχε πάρει μέρος στην πολιορκία της Ακρόπολης.
*Το 1828, ο Μιχαήλ Λογοθέτης από τον Πόρο, συνόδευσε με το επικουρικό του «σώμα», τον Εμμ. Τομπάζη, στην Κρήτη, και έδωσε δείγματα του ηρωϊσμού του, κατά την άλωση της Κίσσαμου και της Κανδάνου. Μετά επανήλθε στην Πελοπόννησο, όπου και εξακολούθησε να μάχεται μέχρι το τέλος του αγώνα.
* Νικολός Γερακίτης 1790-1822 ναυτολογήθηκε στο Υδραίϊκο μπρίκι «ΑΡΗΣ» του Ανδρέα Μιαούλη και έπεσε ηρωϊκά στη Ναυμαχία των Πατρών στις 20 Φεβρουαρίου 1822.
* Δημήτριος Παπακυριακού, 1790-1822 Γόνος εύπορης οικογένειας του Πόρου, ευπατρίδης συγκρότησε και συντηρούσε εκστρατευτικό σώμα από 50 Ποριώτες μαχητές, οδηγώντας τους ο ίδιος στα πεδία των μαχών Κορίνθου, Ναυπλίου, Δερβενίων, Αθηνών και Πόρτο Ράφτη εναντίον του Ομέρ Βρυώνη, όπου και έπεσε ηρωικά.
* Ανδρέας Κουφός 1800-1825 ναύτης πυρπολητής σε υδραίϊκα πυρπολικά τραυματίστηκε θανάσιμα το 1825 σε κανονιοφόρο στον Αμβρακικό.
* Δημήτρης Ιατρού 1800-1821 έπεσε ηρωϊκά στην πολιορκία τη Κορίνθου.
* Γ.Πριμηκύρης 1790-1824 σπετσιώτικο μπρίκι ΗΡΑΚΛΗΣ έπεσε στα Ψαρά τον Ιούνιο του 1824.
* Παυλής - Μεθενίτης 1788-1826 Ναυτικός αγωνιστής και ήρωας του 21. Ο Γ. Σαχίνης βεβαιώνει ότι το 1825 υπηρέτησε ως ναύτης Α' τάξης υπό τις οδηγίες του στην Κρήτη, στην Μεθώνη, το Νεόκαστρο κ.α. Ενώ ο Γ. Σαχτούρης τον αναφέρει ναύτη στο πλοίο του "ΑΘΗΝΑ", όπου και έπεσε ηρωικά το 1826 κατά τη διάρκεια της ναυμαχίας του Μεσολογγίου.
* π. Γεώργιος Πρωτόπαππας 1790-1821 ιερέας και αγωνιστής του ’21, πήρε μέρος με δικά του έξοδα στη πολιορκία της Κορίνθου τον Ιούλιο του 1821, όπου και έπεσε ηρωικά.
*Το 1841, πέθανε στον Πόρο, ο Νικόλαος Κορθίνος, ναυτικός, που έδρασε το 21.
*Πολλοί Ποριώτες πολέμησαν με τους αδελφούς Χριστοδούλου ή Σολιώτες (οι τάφοι τους είναι στο Μοναστήρι), από το χωριό Σόλος της Αχαϊας.

ΑΡΧΕΙΟ ΒΟΥΛΗΣ
***** Στην Τροιζηνία έδρασε και ο φερόμενος ως φιλέλληνας, Ιωσήφ Αμπάτης γενναίος πολεμιστής από το Βονιφάτιο της Κορσικής, Κεφαλλονίτικης καταγωγής, στρατιωτικός που εντάχθηκε στο στρατό του Φαβιέρου. Όμως ο Ιωσήφ (Γκιουζέππε) Αμπάτης έκανε το λάθος να πάρει μέρος στη διένεξη Υδραίων - Καποδίστρια. Συντάχθηκε με τον Μιαούλη όταν, ταγματάρχης τότε, διοικούσε το ναυτικό οχυρό του Ναυστάθμου στο νησάκι Μπούρτζι.
Κι όταν ο Μιαούλης ανατίναξε τα πλοία, ανατίναξε το φρούριο του Ναυστάθμου στο νησάκι του Αγ. Κων/νου – Μπούρτζι. Όμως τελικά ανακαλύφθηκε από τα κυβερνητικά στρατεύματα του Καποδίστρια, όταν έκαψαν πολλά σπίτια στον Πόρο, μέσα στο Βρετανικό προξενείο της πόλης του Πόρου, τα οποία τον συνέλαβαν και τον έστειλαν σιδηροδέσμιο στο Ναύπλιο.
Μετά τον Αγώνα παρέμεινε στην Ελλάδα και έφτασε μέχρι του βαθμού του Συνταγματάρχη. Το Ελληνικό Κράτος βοήθησε τον Αμπάτη να πάρει μια μεγάλη έκταση στην Καλλονή Τροιζηνίας για την προσφορά του στην Ελλάδα.
**** Ο Ιωσήφ Αμπάτης προερχόταν από οικογένεια ευγενούς καταγωγής, η αφετηρία της οποίας ανιχνεύεται στην αρχαία πόλη του Αιακίου της Κορσικής και της Ιταλίας. Λέγεται ότι οικογενειακή της επιγραφή, επί Ρωμαϊκής περιόδου, είχε εντοπιστεί στην αρχαία Δήλο. Υπήρξε όμως σχέση και με την Κεφαλονιά, στην οποία απαντάτε το επώνυμο αυτό - πήγαν μερικά μέλη της.
Μερικά μέλη της οικογενείας αυτής έφθασαν στην Πελοπόννησο το 1821 από αγάπη προς την Ελλάδα για να συμμετέχουν στον πόλεμο για την εθνική μας ανεξαρτησία, όπου ηρωικά αγωνίστηκαν συνεισφέροντας και οικονομική βοήθεια.
Ο συνταγματάρχης του Μηχανικού Ιωσήφ Αμπάτης μεταξύ άλλων διηύθυνε τα οχυρωματικά έργα στα Δερβενάκια, στο Ναύπλιο, την Τρίπολη, την Μονεμβασιά ενώ πολέμησε στο Πέτα, στη Γραβιά, στην Ακρόπολη κ.α.
Απόγονος του Ιωσήφ Αμπάτη ήταν ο στρατηγός Ναπολέων Σωτίλης που διακρίθηκε στους Βαλκανικούς Πολέμους οργανώνοντας και διευθύνοντας ο ίδιος την ηρωική 7η Μεραρχία, γνωστή ως "Αήττητος", γεγονός για το οποίο τιμήθηκε με τον παράσημο του "Ταξιάρχη του Βασ. Τάγματος του Σωτήρος".
Εγγονή του Ναπολέοντα Σωτίλη είναι η γνωστή γλύπτρια - ζωγράφος Λίζα Σωτίλη.

Η προδοσία της Χώριζας

Το περιστατικό αυτό αφηγούνται απόγονοι αγωνιστών του 1821 από τη Δρυόπη, που μετείχαν σε κείνη την επίθεση. Λένε λοιπόν:
Αρχές του 1821 ο Γέρος του Μωριά Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αποφάσισε να χτυπήσει τους Τούρκους που ήταν στο Δαμαλά - Τροιζήνα. Ξεχώρισε, λοιπόν, στην Αρκαδία που βρισκόταν, σαράντα παλικάρια από την περιοχή της Τροιζηνίας, κυρίως από τη Δρυόπη, κι έδωσε εντολή στον ανιψιό του Νικηταρά να τους χτυπήσουν. Τα παλικάρια όρισαν ως τόσο συνάντησης τη βρύση Οζνέτι στον Καρατζά. Μετά τη συνάντησή τους θα χτυπούσαν τους Τούρκους περνώντας μέσα από τη Χώριζα. Ομως ένας από το χωριό Ράδο δεν πήγε στη συνάντηση. Τότε κατάλαβαν ότι κάτι κακό θα συνέβαινε. Ωστόσο αποφάσισαν να επιτεθούν. Ομως κοντά στο ποτάμι της Χώριζας, οι Τούρκοι τους είχαν στήσει ενέδρα και κατά τη μάχη που έγινε σκοτώθηκαν 10 Ελληνες αγωνιστές. Το σχέδιο είχε προδοθεί από αυτόν που έλειπε.

=== Στις 7 Μαρτίου του 1822 έγινε καταγραφή χρημάτων και αντικειμένων του Ανδρέα Στεργιόπουλου που πνίγηκε.

=== Οσο προχωρούσε ο Αγώνας τόσο οι Αγωνιστές ανακτούσαν τα χαμένα εδάφη. Και κάποια έβγαιναν στον πλειστηριασμό. Στις 5 Δεκεμβρίου του 1822 έγινε η αναφορά για τη δημοπρασία του κτήματος του Χαλίλ μπέη στην Απάθεια: Χαλίλ μπέης λεγόταν ο γενάρχης πλούσιας τουρκικής οικογένειας, ο οποίος και αναφέρεται ως πλουσιότατος δυνάστης της Κορίνθου κατά το 1778.

Γιος και διάδοχός του ήταν ο Νουρή μπέης, ο οποίος πέθανε το 1815, αφήνοντας τον γιο του Κιαμίλ μπέη να τον διαδεχθεί στη δυναστεία της Κορίνθου. Υπήρξε ο τελευταίος Τούρκος διοικητής και δυνάστης της Κορίνθου. Και όλης της Τροιζηνίας.
Επίσης έγινε αναφορά για δημοπρασία της Κορίνθου, στην οποία δημοπρατήθηκαν και περιοχές της Τροιζηνίας. Δείτε τον πίνακα εδώ:
O Βουλευτής Σπυρίδων Καραμάνος για την εκποίηση:

=== Την 7 Ιουλίου 1822 εστάλη η ακόλουθη επιστολή των Εφόρων Πόρου στην Καγκελαρία Υδρας για την εμφάνιση εχθρών:
=== Στις 14 Ιουλίου του 1822 χορηγήθηκε το ακόλουθο διαβατήριο στον Σταμάτη (Οικονόμου):

ΑΡΧΕΙΑ ΒΟΥΛΗΣ

Στις 30-4-1823 η Β Εθνοσυνέλευση αποφάνθηκε ότι ο Πόρος δεν μπορουσε να διαθέτει Παραστάτη, διότι το νησί δεν ήταν Οργανωμένο.
Ωστόσο στην Β Εθνοσυνέλευση του Αστρους του 1823 συμμετείχαν ως πληρεξούσιοι του Πόρου οι Κωνσταντίνος Α. Δουζίνα, και ο Σταμάτης πρώην Οικονόμου. Αλλά τελικά μετά από απόφαση της Συνελεύσεως έμεινε μόνο ο Οικονόμου. (Δείτε και Δήμαρχοι)

Για το 1821 δείτε και ΤΡΟΙΖΗΝΑ ΑΛΛΑ ΧΡΟΝΙΑ

ΤΙ ΔΙΕΘΕΣΑΝ ΠΟΡΙΩΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ του 1821

Οι Ποριώτες καπεταναίοι του 1821, αλλά και άλλοι αγωνιστές, σύμφωνα με απογραφή της 16-12-1823, των προκρίτων της εποχής εκείνης διέθεσαν:
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΠ. ΚΡΙΕΖΗΣ 25.900 γρόσια
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ 1790 –1830 21.425 γρόσια και Δημήτριος 1809-1865 και Αναστάσιος 1790 -1830 διέθεσαν και τα πλοία τους.
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ 10.000 γρόσια
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΔΟΥΖΙΝΑΣ 26.000 γρόσια
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Δ.ΔΟΥΖΙΝΑΣ 10.000 γρόσια
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΔΟΥΖΙΝΑΣ 16.800 γρόσια
ΜΙΧΑΗΛ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ 10.000 γρόσια
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ 12.120 γρόσια
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΡΑΜΑΝΤΖΗΣ 15.900 γρόσια
ΠΑΝΟΣ Σ. ΚΑΛΗΣ 11.400 γρόσια
ΚΥΡΙΑΚΟΣ Δ. ΔΟΥΖΙΝΑΣ 10.600 γρόσια
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΜΕΘΕΝΙΤΗΣ 7.800 γρόσια
ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ 18.450 γρόσια και τη σκούνα του
ΧΑΤΖΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΜΑΝΕΣΗΣ 6.000 γρόσια
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ- ΔΟΥΖΙΝΑΣ 16.100 γρόσια
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΝΕΣΗΣ 6.000 γρόσια
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΔΟΥΖΙΝΑΣ 11.300 γρόσια
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΧΡΟΥΣΙΤΗΣ 10.800 γρόσια
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΔΟΥΖΙΝΑΣ 2.225 γρόσια και τη σκούνα του.

XPΙΣTOΔOYΛOΣ ΜEΞΗΣ Η ΠΟΡΙΩΤΗΣ

Ο Χριστόδουλος Μέξης, γιος του Μερτίκα, γεννήθηκε το 1795. Πολύ νωρίς μυήθηκε στη Φιλική Εταιρία, και συμμετείχε με μεγάλο ζήλο στην προετοιμασία του Αγώνα.
Λίγο πριν από την έναρξή του, γέμισε μία σκούνα με πολεμoφόδια και την έστειλε στον Αλμυρό της Σπάρτης, για να ενθαρρύνει τους Μαυρομιχαλαίους που δίσταζαν ακόμη. Μετά πήγε στην Πελοπόννησο, συνάντησε τον Παπαφλέσσα, και κήρυξαν μαζί την Επανάσταση. Κατόπιν επισκέφθηκε τις Σπέτσες, τον Πόρο και την Αίγινα και εμψύχωσε τους κατοίκους των νησιών. Και ανέλαβε αρχηγός εκστρατευτικού σώματος κυρίως Ποριωτών. Πήρε μέρος σε όλες τις σημαντικές μάχες και μισθοσυντήρησε το πολεμικό του σώμα, με δικά του έξοδα. Για την προσφορά του στον Αγώνα, ο Παπαφλέσσας, τoν ονόμασε τιμητικά στρατηγό. Μέ την έγκρισή του βοήθησε τον Κολοκοτρώνη με 200 Ποριώτες.
Στην εκστρατεία της Κορίνθου, που πήρε μέρος, σκοτώθηκε ο αδελφός του Γιώργος. Το 1825, βρίσκεται στο πλευρό του Λόντου και του Ζαϊμη.
Το 1831, παρασυρθείς από τους Υδραίους, ξεσηκώνει τους κατοίκους του Πόρου εναντίον του Καποδίστρια, και συμπράττει με τον Μιαούλη στην κατάληψη του εθνικού στόλου. Δίνει σκληρή μάχη υπερασπίζοντας το νησί- για να μπορεί ο Μιαούλης να κινείται ελεύθερα, αλλά τελικά σκοτώνεται στις 27 Ιουλίου 1831. Οι Ποριώτες τον έθαψαν στο εκκλησάκι της Θεοτόκου, στο Καστέλι.

Η Παναγίτσα, στο Καστέλι, κοντά στο Ρολόϊ όπου τάφηκε ο Χριστόδουλος Μέξης
· Τότε ο « Απόλλωνας» της Υδρας έγραψε :
« Θρηνεί απαρηγόρητος ο Πόρος, κλαίει πάσα αληθώς Ελλην καρδία, πικρότατα τον θάνατον του νέου στρατηγού Χριστόδουλου Μέξη, του οποίου ο βραχίων δεν έμεινεν αργός εις την κατά των τυράννων πάλην. Ο τάφoς του θα είναι το μεγαλύτερον μαυσωλείον της δόξης του Πόρου».

n Ένας άλλος σημαντικός αγωνιστής του 21, ήταν ο Γεώργιος Βατικιώτης, που αν και Υδραίος, εγκαταστάθηκε τελικά στον Πόρο, ενώ απόγονοί του είναι όσοι Βατικιώται, αναφέρονται στις «προσωπικότητες» και αλλού, καθώς και πολλοί από τους σημερινούς Βατικιώτες του Πόρου, των Σπετσών και της Αίγινας.
Ο Γεώργιος Βατικιώτης, αρχικά ναύτης πυρπολητής, με πολλές ανδραγαθίες,το 1824 έγινε πλοίαρχος, και πήρε μέρος σε πολλές νικηφόρες ναυμαχίες με τουρκικά πλοία. Όπως λέγεται κατάφερε να αποκτήσει πολλά εμπορικά πλοία, που, όμως, έκαψαν οι Τούρκοι ανοιχτά από το Μόδι.
Ως αδελφός του Γωργίου Βατικιώτη, φέρεται ο Κυριάκος Βατικιώτης αγωνιστής του 1821 από τις Σπέτσες. Κι αυτός είναι πρόγονος πολλών σημερινών Βατικιωτέων. Το ταφικό μνημείο βρίσκεται στο Μοναστήρι του Πόρου.

n Ως αγωνιστές του 21, αναφέρονται οι Γεώργιος Καραδήμας και Αντώνιος Κιζάνης συγγενείς του Μέξη, οι οποίοι τιμήθηκαν με μετάλλιο από τον Οθωνα. Λέγεται μάλιστα ότι ο Καραδήμας είχε πολεμικό πλοίο, που έδρασε στον Αγώνα. Σ αυτό το γεγονός αποδίδεται και η ανεύρεση 5 κανονιών του 21, μπροστά στο σπίτι Κιζάνη-Καραδήμα (χτίστηκε το 1854) στην Πούντα, κατά την εκσκαφή της παραλίας. Από αυτά τα κανόνια έχουν τοποθετηθεί δύο στην προτομή του Καποδίστρια, μπροστά στο Γυμνάσιο, ενώ άλλα έγιναν «δέστρες» πλοίων.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΕΞΗΣ ( από το Λάμποβο της Β. Ηπείρου)
Ι Θεόδωρος και Νικόλαος Μέξης
ΜΕΡΤΙΚΑΣ ΜΕΞΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ- ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗΣ ΜΕΞΗΣ
│ │ ( Ναζίρ Σπετσών 1818)- 1754-1844
│ Καρράς+ Κόρη
ΜΕΞΗΣ Χριστόδουλος + Αικατερίνη Γεω. ΚΑΡΑΔΗΜΑΣ
(1795-1831) │ Παπαδοπούλου ή Μουρτογιάννη από Καλάβρυτα │
Κόρη ( 1830)...........................+...........................................Καραδήμας
(1860)................................................
(1890).................................................
(1910).................................................
(1930)....................................................Δημήτρης Καραδήμας
+ Βασιλική Κ. Μέλλου
Ο Χριστόδουλος είχε δύο αδέλφια το Γιώργο και το Δημήτριο, διέθεσαν χρήματα και έπεσαν ο πρώτος στην Κόρινθο και ο δεύτερος στην Τρίπολη.

*** Ο Γεώργιος Κοφινάς, 1790-1824, Ποριώτης καραβοκύρης, χάθηκε με αύτανδρο το πλοίο του στις επιχειρήσεις του 1824.
*** Ο Γεώργιος Καραμάνος 1790-1825 Καραβοκύρης, συμμετείχε με το ποριώτικο πλοίο του «Αχιλλεύς» σε ναυτικές επιχειρήσεις του Αγώνα, όπως και σε εκείνη της Σούδας το 1825 στην οποία και έπεσε ηρωικά.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ Κ. ΓΚΙΚΑΣ

Ο Νικόλαος Γκίκας, γεννήθηκε στον Πόρο, και υπήρξε ένας από τους πρόκριτους του νησιού. Πήρε μέρος στην Επανάσταση αμέσως μετά την κήρυξή της.
Εστάλη πολλές φορές ως πληρεξούσιος της επαρχίας στις Εθνικές Συνελεύσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια του Αγώνα, και υπήρξε μέλος της τριμελούς επιτροπής για την οργάνωσή του στην ανατολική Στερεά Ελλάδα.
Στις 4 Σεπτεμβρίου 1822, όταν ο Οθωμανικός στόλος, ναυλοχούσε μεταξύ Υδρας και Σπετσών, ύστερα από πρόσκληση των προκρίτων Υδρας, ο καπετάν Νικολάκης Γκίκας- έτσι ήταν γνωστός - συγκέντρωσε 250 ναύτες και τους επιβίβασε στα πλοία που διοικούσε ο Ανδρέας Μιαούλης. Αυτός και οι άλλοι πρόκριτοι του Πόρου ανέλαβαν τα έξοδά τους. Ο ίδιος επιβιβάστηκε μαζί με 70 ναύτες στο πλοίο του Λάζαρου Λαλεχού και έδωσαν , μαζί με τους άλλους, σκληρές μάχες, ως τις 9 Σεπτέμβρη, αφού πυρπολήθηκε , εν μέρει , η τουρκική αρμάδα, οπότε ο εχθρός απεχώρησε.
Τον ίδιο χρόνο, με κοινή γνώμη των Ποριωτών, διορίστηκε βουλευτής της Β περιόδου στο Αργος. Παρέμεινε δε βουλευτής και στην Γ περίοδο , ως το 1826. Στο διάστημα αυτό συνέβαλε σημαντικά σε δύο εράνους, για τον Ελληνικό Στόλο, και για το Μεσολόγγι. Την ίδια εποχή, διορίστηκε μέλος της τριμελούς επιτροπής διοικήσεως ολόκληρου του στρατού της ανατολικής Ελλάδας. Ενίσχυσε και τον Καραϊσκάκη, στον αγώνα του κατά του Κιουταχή (1826-1827) με 350 ναύτες, για τη θαλάσσια άμυνα της Αττικής.
Το 1828 διορίστηκε από τον κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, διοικητής της επαρχίας Πόρου- συνέβαλε στη δημιουργία του ναυστάθ μου στον Πόρο, πήρε μέτρα για το νησί και το στόλο.
Το 1831, στη διαμάχη μεταξύ Υδραίων και Καποδίστρια, ήταν με το μέρος των Υδραίων -όπως και ο Μέξης. Ετσι όταν τα κυβερνητικά στρατεύματα μπήκαν στο νησί, έκαψαν το σπίτι του, αφού πρώτα το ελεηλάτησαν.
Το 1832, διορίστηκε μέλος της Εθνικής Συνελεύσεως της Πρόνοιας, και το 1833 -επί Οθωνος- έπαρχος Θήρας, για 3 χρόνια. Το 1836 έγινε υποδιοικητής Κέας.(Από την Επιτροπή Ανασυγκρότησης είχε καταταγεί στην Β. τάξη των Πολιτικών).

Κριεζής Αντώνιος

Ο Αντώνιος Κριεζής, αγωνιστής του 1821, αν και προερχόταν από Υδραϊκή οικογένεια γεννήθηκε στην Τροιζήνα το 1796.Τον Ιούλιο του 1821 πήρε μέρος στις ναυτικές επιχειρήσεις στη Σάμο και στη ναυμαχία των Σπετσών. Το 1825 ακολούθησε τον Κανάρη στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας στην απόπειρα πυρπόλησης του αιγυπτιακού στόλου και βοήθησε στον Αγώνα της Κρήτης. Το 1828 ο Καποδίστριας του ανέθεσε την αρχηγία της ναυτικής μοίρας και το 1829 συνετέλεσε στην παράδοση των Τούρκων της Βόνιτσας. Επί Οθωνος το 1836 έγινε υπουργός των Ναυτικών, θέση στην οποία παρέμεινε ως το 1843. Το 1849 διαδέχτηκε τον Κανάρη στην πρωθυπουργία ως το 1854. Πέθανε στην Αθήνα το 1865.

Γνωστοί μυημένοι στη Φιλική
Εταιρεία στον Πόρο.

ΙΩΝΑΣ, Επίσκοπος Δαμαλών- Πεδιάδος
Βατικιώτης Δημήτριος
Δουζίνας Κωνσταντίνος-Λογοθέτης
Ηπίτης Πέτρος , ιατρός από την Πάργα
Κλάδος Ι. ιατρός από τα Κύθηρα
Λογοθέτης Αλέξανδρος και αδελφοί
Μάνεσης Σπυρίδων
Μέξης Χριστόδουλος
Παμπούκης Νικηφόρος , δάσκαλος
Πασχάλης Κωνσταντίνος
Ποριώτης Γεώργιος του Ιωαν.
Τομαράς Γιάννης
Χριστοδούλου Αργύριος (Σολιότης)
Χριστοδούλου Νικόλαος (Σολιότης

ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ ΓΚΟΣ

Το 1826 ήρθε στον Πόρο ο φιλέλλην Ανδρέας Λουδοβίκος Γκός (1791-1873) Ελβετός γιατρός, που υπηρέτησε με ζωηρό ενδιαφέρον την Ελληνική υπόθεση.
Ως μέλος της τριμελούς επιτροπής διανομής εφοδίων, μετά των ναυάρχων Τομπάζη και Μιαούλη, φρόντιζε με δραστηριότητα και ζήλο, για τον ανεφοδιασμό εκείνων που μάχονταν στην Αττική και αλλού.
Ο γιατρός Γκος μετείχε στην επιτροπή του Ναυστάθμου και είχε εντολή από τον Κόχραν να εισπράττει τους φόρους από τα νησιά για την ενίσχυση του στόλου. Περιοδεύοντας τα νησιά ο Γκος για την είσπραξη των φόρων, οργάνωσε και τα πρώτα τελωνεία της Χώρας. Ο Γκος χρησιμοποιήθηκε αργότερα και στην καταπολέμηση της πανώλους που εκδηλώθηκε στον Πόρο και αλλού.
Το Μάρτιο του 1828 ο Γκος προσβλήθηκε από ελονοσία που μάστιζε από το 1766 την περιοχή Τροιζηνίας και αποχώρησε από την Ελλάδα τον Μάρτιο του 1829.
Η δημογεροντία του Πόρου αναγνωρίζοντας τις υπηρεσίες που ο Γκος προσέφερε στον Πόρο και στο 'Εθνος τον πολιτογράφησε Ποριώτη και του επέδωσε το παρακάτω έγγραφο:
"Ημείς πολίται του Πόρου ευγνώμονες εις το πρόσωπον του Κου Δόκτορας Λουδοβίκου Ανδρέου Γκος, ανδρός εμπνεομένου υπό του ειλικρινεστέρου φιλελληνισμού και πεπροικισμένου με εξόχους αρετάς, έχοντες υπόψιν τον ένθερμον και ακαταπόνητον αυτού ζήλον δια παν αφορόν την πατρίδα και τον ιερόν της Ελλάδος αγώνα, και ιδία μάρτυρες αυτόπται των φιλανθρώπων φροντίδων, ας επεδαψίλευσεν εις τους ενδεείς και αφ' ετέρου πεπεισμένοι ότι αι σπάνιοι αρεταί θέλουσι συντελέσει εις την ηθικήν βελτίωσιν του Ελληνικού Λαού, και ωθούμενοι υπό του πόθου να προσελκύσωμεν εις την νήσον μας τον ενάρετον αυτόν άνδρα, παμψηφεί και εν πλήρει ομοφωνία απονέμομεν το δικαίωμα του πολίτου εις τον ειρημένον Λουδοβίκον Ανδρέα Γκος, ίνα απολαμβάνει από τούδε και εις το εξής του τίτλου και των δικαιωμάτων του αυτόχθονος Ποριώτου πολίτου." (ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΟΥΛΑΚΗΣ "Ο Πόρος και η ιστορία του").
Μετά από λίγα χρόνια γύρισε στην Ελβετία, απ όπου συνέχιζε την προσπάθειά του υπέρ της αγωνιζόμενης Ελλάδας. Το 1838 ξαναήρθε στον Πόρο, αυτή τη φορά για λόγους υγείας, αλλά μέσα στα προβλήματά του δεν παρέλειψε να ιδρύσει σχολεία για τα μικρά ορφανά παιδιά.

Ο ΦΟΝ ΚΑΡΛ ΚΡΑΤΣΑΪΖΕΝ

Ενας άλλος φιλέλληνας που συνέδεσε το όνομά του με την Τροιζηνία είναι ο Βαυαρός στρατιωτικός και ερασιτέχνης ζωγράφος Καρλ Κρατσάϊζεν (27/10/1794 – 25/1/1878).
Ο Κρατσάϊζεν ήταν αξιωματικός στην πατρίδα του – αντιστράτηγος του πεζικού – και όταν συγκροτήθηκε το Βαυαρικό εκστρατευτικό σώμα, ήρθε στην Ελλάδα. Υπό τις διαταγές του στρατηγού Νικολάου Φαβιέρου πήρε μέρος στην πολιορκία των Αθηνών στις 6 Μαρτίου του 1826, και της Ακρόπολης στις 22 Απριλίου 1827, καθώς και σε άλλες μάχες.
Όμως ο Κρατσάϊζεν ήταν και πάρα πολύ καλός σχεδιαστής. Κατά την παραμονή του σε διάφορα στρατόπεδα έκανε προσωπογραφίες των αγωνιστών του 1821, εκ του φυσικού. Όταν τέλειωνε μια προσωπογραφία, έβαζε τον εικονιζόμενο να την υπογράφει για να έχει αυθεντικότητα.

Ο Κρατσάϊζεν Ο Θ. Κολοκοτρώνης κατά Κρατσάϊζεν

Κατά τη διάρκεια της Γ. Εθνοσυνέλευσης της Τροιζήνας, έκαμε πολλές προσωπογραφίες μεταξύ των οποίων και εκείνη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη – στις 14 Μαίου του 1827.
Το 1831, τα πρόχειρα σχέδιά του – που σώζονται στην Εθνική Πινακοθήκη Αθηνών - έγιναν λιθογραφίες στο Μόναχο, και τότε κυκλοφόρησε το λεύκωμά του «Προσωπογραφίαι των εξοχωτέρων Ελλήνων και Φιλελλήνων μετά τινων ιχνογραφημάτων πολεμικών σκηνών και εθνικών (Ελληνικών) ενδυμασιών εκ του φυσικού».
Στον Κρατσάίζεν οφείλεται το πάνθεον των αγωνιστών του 1821 που έχουμε σήμερα.
Ο Κρατσάϊζεν ήταν ένας πολεμικός ανταποκριτής της εποχής εκείνης.
Ο Κράτσαϊζεν έφθασε στην Αττική από το Μόναχο μέσω Ιταλίας (Αγκόνα) , Κέρκυρας , Ζακύνθου , Ναυπλίου , με ενδιάμεσους σταθμούς τον Πόρο , την Αίγινα , και τη Σαλαμίνα.
Η παρουσία του Κράτσαϊζεν στον Πόρο συμπίπτει με την άφιξη του πρώτου ελληνικού ατμόπλοιου , του «Καρτερία», από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και της φρεγάτας «Ελλάς». Κυβερνήτης του «Καρτερία» ήταν ο άγγλος Φιλέλληνας ΄Αστιγξ.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΡΟΛΟΣ ΦΑΒΙΕΡΟΣ Γάλλος στρατηγός.

ΡΟΘΛΑΟΥΦ Βαυαρός γιατρός

ΚΑΡΟΛΟΣ ΓΟΥΛΙΕΛΜΟΣ ΦΟΝ ΕΥΔΕΚ Βαυαρός στρατιωτικός

ΑΣΤΙΓΞ στρατιωτικός οικονομικός επιστήμων

ΚΟΛΒΕ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ οικονομικός επιστήμων

ΚΑΡΟΛΟΣ ΒΡΑΜΗΣ

Κατά τους απελευθερωτικούς αγώνες, ο Γερμανός φιλέλληνας αξιωματικός Carl Rudolph Bromme ή Brommy (1804 -1860) γνωστός ως «Κάρολος Βράμης», υπήρξε υπασπιστής του ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη, κυβερνήτης Β’ Τάξεως της φρεγάτας «Ελλάς», υποδιοικητής του Ναυτικού Διευθυντηρίου του Πόρου από το 1836 ως το 1843, και επιθεωρητής του λιμένος του νησιού. Κατά τη διάρκεια της «ανταρσίας» του Μιαούλη τον Ιούλιο του 1831 στο λιμάνι του Πόρου, έλαβε κι αυτός μέρος.
Ο Καρλ είχε στρατολογηθει και εκπαιδευτεί από τον Αγγλο λόρδο Κόχραν - οποίος διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στα Ελληνικά πράγματα κατά τον Αγώνα του 21 - τον οποίο και ακολουθούσε παντού. Σαν δεύτερος κυβερνήτης του δρόμωνα "ΥΔΡΑ", ο Brommy πήρε μέρος στη νικηφόρα ναυμαχία του Ναυαρίνου στις 20 Οκτωβρίου του 1827, κατά των Αιγυπτίων και Τούρκων. Με τον Κόχραν πολέμησε και αλλού.
Μετά την επιστροφή του στην Γερμανία ο Κάρλ έγινε ναύαρχος του νεοιδρυθέντος γερμανικού αυτοκρατορικού στόλου από το 1848 ως το 1853.