Κώστας Λίτσας: Ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις για την ύδρευση Καλλονής, Δρυόπης, Άνω Φαναρίου

Ο Γεωπόνος Κώστας Λίτσας, επιχειρεί να αναλύσει με επιστημονικό τρόπο ένα θέμα που συζητείται ευρέως στην περιοχή της Τροιζηνίας, σχετικά με τον αγωγό ύδρευσης Καλλονής, Δρυόπης, Άνω Φαναρίου: Τον τελευταίο καιρό έχει γίνει πολύ συζήτηση ανάμεσα στους κατοίκους της Καλλονής σχετικά με το έργο μεταφοράς νερού για την ύδρευση της Δρυόπης και του Άνω Φαναρίου από γεώτρηση που διανοίχθηκε στην Καλλονή. Άλλοι λένε ότι θα τους πάρουν το νερό, άλλοι ότι το νερό θα γίνει «θάλασσα» και πολλά άλλα τέτοια.
Αρχικά θα ήθελα να πω ότι το πόσιμο νερό είναι ένα πολύτιμο αγαθό που πρέπει να προσφέρεται σε κάθε πολίτη. Το γεγονός ότι τα δύο αυτά ορεινά (και ιστορικά) χωριά αντιμετώπιζαν χρόνια και σοβαρά προβλήματα υδροδότησης οδήγησε στην απόφαση να λυθεί αυτό το πρόβλημα.
Η λύση του όμως έπρεπε να βασιστεί σε πολλά και διαφορετικά δεδομένα. Θα ήθελα λοιπόν να παραθέσω κάποια από τα δεδομένα αυτά:
• Ο πληθυσμός και των δύο χωριών είναι 318 κάτοικοι στην Δρυόπη και 160 στο Άνω Φανάρι (στοιχεία από το site του Δήμου), σύνολο 478 κάτοικοι.
• Το υψόμετρο της Δρυόπης είναι 340m και του Άνω φαναρίου 470m (στοιχεία Google earth)
• Τα χωριά αυτά δεν έχουν Βιομηχανίες ή Βιοτεχνίες που πιθανόν να απαιτούσαν μεγάλες ποσότητες νερού για την λειτουργία τους.
• Στα χωριά αυτά δεν υπάρχουν δημοτικοί χώροι πρασίνου που να απαιτούν άρδευση.
• Η απόσταση από την πηγή υδροδότησης είναι 8km μέχρι την Δρυόπη και άλλα 4km μέχρι το Άνω φανάρι, σύνολο 12km.
• Η ύπαρξη δικτύου υδροδότησης της Δρυόπης από την Πηγή του Μύλου μαζί με τις εγκαταστάσεις (δεξαμενή, αντλίες κλπ).
• Η ημερήσια κατανάλωση νερού ανά πολίτη υπολογίζεται στα 120lt. Θεωρώντας ότι μιλάμε για χωριά που έχουν κήπους με λουλούδια και λαχανικά, μπορούμε να υποθέσουμε ότι η κατανάλωση αυξάνεται στα 200lt ανά κάτοικο.
• Η κατασκευή ενός δεύτερου δικτύου ύδρευσης από τον Καρατζά (υψόμετρο 350m) έως το άνω Φανάρι.
• Η χρέωση του Δήμου Τροιζηνίας είναι 0,75€ ανά 1m3 πόσιμου νερού.
• Το έργο όπως κατασκευάστηκε είχε προϋπολογισμό 2.350.000€ και τελικά δημοπρατήθηκε περίπου προς 1.400.000€.
Με βάση όλα τα παραπάνω μπορούν να γίνουν κάποιοι απλοί υπολογισμοί.
• Η ημερήσια κατανάλωση νερού(Q) και στα δύο χωριά είναι Q=(318+160)*200lt=95600lt δηλαδή περίπου 100m3
• Άρα η ημερήσια είσπραξη του Δήμου είναι Σ=100m3*0,75€/ m3=75€ δηλαδή περίπου 27500€ το έτος.
• Θεωρώντας ότι το έργο κόστισε 1.400.000€ μπορεί να υπολογιστεί σε πόσα έτη (t) θα γίνει απόσβεση του κεφαλαίου αυτού δηλαδή: t=1.400.000€/27500€=51έτη. Χωρίς να υπολογίσουμε τις αποσβέσεις των τόκων, τις πιθανές βλάβες ενός τόσο μεγάλου δικτύου και το κόστος λειτουργίας του, χρειάζονται τουλάχιστον 50 χρόνια για να ξεπληρωθεί. Αμφιβάλλω πολύ αν ο χρόνος ζωής του δικτύου αυτού φτάνει τα χρόνια αυτά.
• Αν υπήρχαν 1.400.000€ σε κάποιο λογαριασμό τραπέζης με ετήσιο επιτόκιο 2% τότε οι τόκοι θα ήταν 28000€ περισσότερα δηλ από αυτά που θα εισπράττονται από το Δήμο. Βέβαια δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι το πόσιμο νερό είναι πολύτιμο και απαραίτητο αγαθό για κάθε πολίτη.
• Για να μεταφερθούν 100m3 σε μέσο υψόμετρο 450m και σε απόσταση 12km απαιτείται αντλία τουλάχιστον 120hp χωρίς όμως να μπορώ να υπολογίσω πόση ενέργεια (ηλεκτρικό ρεύμα ή γεννήτριες) χρειάζεται για να λειτουργήσει.
Με βάση λοιπόν τους παραπάνω υπολογισμούς μπορούμε να πούμε ότι το έργο είναι ασύμφορο τόσο όσον αφορά το κόστος κατασκευής του αλλά και όσον αφορά την λειτουργία του. Για να γίνει λειτουργικό θα πρέπει ο δήμος να αυξήσει τα τιμολόγιά του.
Θα μπορούσε κάποιος να αναρωτηθεί:
Τί άλλο λοιπόν θα μπορούσε να γίνει για να λυθεί το πρόβλημα υδροδότησης των δύο αυτών χωριών;
Οι λύσεις είναι πιο απλές και κυρίως πιο φθηνές και λειτουργικές.
• Το Άνω Φανάρι θα μπορούσε να υδροδοτηθεί από τον αγωγό που έρχεται από τον Καρατζά.
• Όσον αφορά την Δρυόπη θα μπορούσε να κατασκευαστεί μια μονάδα αφαλάτωσης στην περιοχή του «Μύλου» όπου υπάρχουν ήδη οι εγκαταστάσεις μεταφοράς νερού του Δήμου και να συνεχιστεί η εκμετάλλευση της υπάρχουσας πηγής. Αν για κάποιους υπάρχουν αναστολές στο άκουσμα της λέξης αφαλάτωση θα πρέπει να γνωρίζουν ότι πολλά νησιά των Κυκλάδων (πχ Σύρος με πληθυσμό 20000 κατοίκους, με ναυπηγεία, με νοσοκομείο και πολύ τουρισμό) υδροδοτούνται με τον τρόπο αυτό.
Υπάρχει βέβαια η περίπτωση το συγκεκριμένο έργο όπως και αυτό της λιμνοδεξαμενής στον Καρατζά και του αγωγού μεταφοράς νερού από τον Καρατζά στο Άνω Φανάρι να εντάσσονται σε ένα γενικότερο σχέδιο υδροδότησης όλου του Δήμου μέχρι τον Γαλατά και τα Μέθανα από την Δεξαμενή αυτή.
Ο Δήμος Τροιζηνίας έχει πληθυσμό 8200 κατοίκους. Με βάση τους παραπάνω υπολογισμούς η ετήσια κατανάλωση νερού είναι περίπου 8200*200lt*365=598.600.000lt δηλαδή περίπου 600.000m3 ανά έτος. Επειδή όμως στην γεωγραφική περιοχή του Δήμου υπάρχουν αρδευόμενοι χώροι πρασίνου, μικρές βιοτεχνίες, εξοχικές κατοικίες με κήπους και πολλές μικρές ξενοδοχειακές μονάδες δεν θα ήταν λάθος να ισχυριστεί κάποιος ότι οι ετήσιες ανάγκες ξεπερνούν τα 1.000.000m3. Αν υπολογίσουμε και τις απώλειες των δικτύων καθώς και τις παράνομες μη μετρήσιμες υδροληψίες τότε μπορεί ίσως να ξεπερνούν τα 1.200.000 m3.
H λιμνοδεξαμενή του Καρατζά είναι χωρητικότητας 400.000m3.Άρα καλύπτει μόνο ένα τρίτο των ετήσιων αναγκών. Και αυτό θα συμβεί μόνο όταν πλήρης νερού.
Όλα αυτά λοιπόν δεν μπορώ να γνωρίζω αν έχουν υπολογιστεί και πόσα ακόμη θα μπορούσαν να ληφθούν υπ’ όψιν. Καλό όμως είναι να γνωστοποιηθούν οι προθέσεις των αρμοδίων γιατί οι κάτοικοι θα βρίσκονται σε σύγχυση και μπορεί να βγάζουν λάθος συμπεράσματα.
Ένα μόνο είναι σίγουρο:
Οι κάτοικοι της Καλλονής δεν πρέπει να ανησυχούν ότι τους κλέβουν το νερό ή ότι το νερό θα γίνει «θάλασσα». Το νερό που θα μεταφέρεται στα άλλα δύο χωριά ημερησίως είναι τόσο όσο το νερό που χρειάζεται ένας παραγωγός για να ποτίσει 50000 γαρύφαλλα ή 300 λεμονιές. Η Υφαλμύρωση και η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα οφείλεται αποκλειστικά στην υπεράντληση των προηγούμενων δεκαετιών, στην αλογίστη χρήση χημικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων και τέλος στη μείωση των βροχοπτώσεων.
Αν όμως επιβεβαιωθεί το σενάριο μεταφοράς νερού στην λιμνοδεξαμενή του Καρατζά, τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν θα είναι ανεξέλεγκτα και οι συνέπειες τεράστιες τόσο για τον υδροφόρο ορίζοντα όσο και για την ποιότητα ζωής των κατοίκων της Καλλονής.
Συμπληρωματικά των παραπάνω και εκ του γεγονότος ότι ο Δήμος είχε αναθέσει σε ιδιωτική εταιρεία τον έλεγχο της ποιότητας του νερού ύδρευσης για το έτος 2012 (αρ. πρωτ. 2172 Απόφαση Δημάρχου) θα ήθελα να κάνω μια πρόταση:
Θα μπορούσε ο Δήμος να αναθέσει στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο ένα ερευνητικό πρόγραμμα για την ποιότητα του νερού ύδρευσης αλλά και την γενικότερη κατάσταση (ποιοτική και ποσοτική) του υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής. Με τον τρόπο αυτό θα είχε δεδομένα για όλη την περιοχή, για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και με την κατάλληλη επεξεργασία των δεδομένων αυτών θα μπορούσαν να επιλεχθούν σημεία όπου υπάρχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να βρεθεί πόσιμο νερό και σε μεγάλες ποσότητες.
Το πρόγραμμα αυτό θα στηριζόταν στη λογική των πτυχιακών και μεταπτυχιακών εργασιών των φοιτητών όπως είχε συμβεί και με την περίπτωση του Αργολικού κάμπου και την διαχείριση του νερού του Ανάβαλου. Ο Δήμος θα εξοικονομούσε χρήματα γιατί θα πλήρωνε μόνο τις μετακινήσεις, την διαμονή και την διατροφή των φοιτητών. Θα είχε ακριβείς μετρήσεις πιστοποιημένες από ένα Πανεπιστήμιο καθώς και μεγάλο όγκο πληροφοριών σχετικά με την συμπεριφορά και την ποιότητα των υδάτινων πόρων της περιοχής τις οποίες θα μπορούσε να αξιοποιήσει ανάλογα με τις ανάγκες που θα προέκυπταν.

Με εκτίμηση
Κώστας Λίτσας